Hamulce – przegląd, serwis, naprawa

Hamulce – przegląd, serwis, naprawa

Diagnostyka, serwis, naprawa układów hamulcowych. Serwis samochodowy w Dąbrówce k. Poznania – kompleksowe usługi serwisowe

Masz pojazd? Masz obowiązki. Układ hamulcowy

Działanie hamulców polega na przejęciu energii kinetycznej wytwarzanej przez pojazd i rozproszeniu jej, np. w postaci energii cieplnej. Układ hamulcowy pojazdu służy przede wszystkim do zatrzymania pojazdu, zmniejszenia szybkości jego przemieszczania się, a także zapobieganiu staczania się auta z podczas postoju. Niekiedy wykorzystuje się go również do wprowadzania samochodu w stan kontrolowanego poślizgu.

Prawo nakazuje, by pojazdy samochodowe były wyposażane w dwa rodzaje hamulców. Pierwszy z nich to hamulec roboczy, nazywany też podstawowym. Jego działanie jest inicjowane przez wciśnięcie nogą pedału hamulca. Siła i czas trwania nacisku decydują o tym, jak szybko auto się zatrzyma. Drugi rodzaj to hamulec awaryjny, często nazywany „ręcznym”. Jest to hamulec postojowy, uniemożliwiający staczanie się pojazdu z pochyłości, który może być też wykorzystywany do wyhamowania samochodu w przypadku awarii hamulca roboczego.

Rodzaje hamulców

Spośród rozwiązań stosowanych w pojazdach, w przypadku układów hamulcowych najczęściej spotykane są:

• hydrauliczny układ hamulcowy – bazuje na użyciu nieściśliwego płynu hamulcowego. Kiedy pedał hamulca zostaje naciśnięty, dochodzi do przesunięcia tłok w pompie hamulcowej, skutkującego wzrostem ciśnienia płynu i wypychaniem tłoczków w cylinderkach bębnów albo w zaciskach hamulcowych. To prowadzi wytworzenia tarcia pomiędzy okładziną szczęk a wewnętrzną powierzchnią cierną bębnów albo między klockami a tarczami hamulcowymi. W układzie hydraulicznym siła hamowania jest równomiernie rozkładana na koło prawe i lewe. Co ważne często stosuje się dwa obwody hamulcowe, aby umożliwić wyhamowanie pojazdu np. w razie uszkodzenia jednego z przewodów.
  
• pneumatyczny układ hamulcowy – stosowany zwłaszcza w ciężkich przyczepach i naczepach, w pojazdach ciężarowych lub pociągach. Jego działanie opiera się na utrzymywaniu, często dzięki użyciu sprężarki, wysokiego ciśnienia w układzie. Po naciśnięciu pedału hamulca ciśnienie w przewodach maleje, co wymusza działanie hamulców kół. W przypadku przerwania przewodów pneumatycznych dochodzi do automatycznego wyhamowania pojazdu.
• mechaniczny układ hamulcowy – w lekkich przyczepach stosuje się hamulec najazdowy. Który wytwarza siłę hamowania na koła przyczepy, gdy przyczepa naciska na uchwyt hamulca, co następuje w sytuacji samochód ciągnący przyczepę zwalnia.
• elektryczny hamulec postojowy – w tym przypadku stosuje się elektryczne silniczki w tylnych hamulcach, które przesuwają tłoczek, powodujący nacisk klocków hamulcowych na tarczę. Takie rozwiązanie eliminuje linkę hamulcową i tradycyjną dźwignię hamulca postojowego, ale nie ma możliwości zastosowania elektrycznego hamulca postojowego, jeśli pojazd posiada układ hamulcowy oparty na bębnach.

Układ hamulcowy w pojazdach osobowych

Choć konstrukcje obu typów diametralnie się różnią, to zarówno bębnowe, jak i tarczowe układy hamulcowe zaliczają się do grupy rozwiązań ciernych, czyli takich, w których hamowanie następuje wskutek wystąpienia tarcia.

Hamulce tarczowe są obecnie stosowanie o wiele częściej, ponieważ cechują się skuteczniejszym odprowadzaniem ciepła, e ty, samym większą efektywnością hamowania. Natomiast hamulce bębnowe są często ocenianie jako trwalsze. W lżejszych pojazdach bębny wykorzystuje się jako hamulce na tylnej osi.

Układ hamulcowy obejmuje klocki hamulcowe, tarcze hamulcowe (albo rzadziej bębny hamulcowe ze szczękami) zespolone z piastą koła, zaciski hamulcowe, przewody hamulcowe, którymi przepływa płyn hamulcowy, korektor rozkładu siły hamowania, pompę hamulcową i rzecz jasna pedał hamulca.

O ile rola w układzie klocków (umieszczonych w zaciskach wraz z tłoczkami), pedału hamulca, a także tarcz jest dla ogromnej większości zrozumiała, o tyle mniej kierowców wie, jak działają i do czego służą pozostałe elementy.

Pompa hamulcowa pomaga w zapewnieniu odpowiedniego ciśnienia w układzie, które gwarantuje wytworzenie siły dociskającej klocki hamulcowe do tarcz. Natomiast korektor rozkładu sił hamowania ma na celu zapewnienie równomiernego hamowania wszystkich kół. Dzięki temu nacisk tłoczków na klocki przy każdym kole jest taki sam, co zapewnia stabilność zatrzymywanego pojazdu. Pompa hamulcowa

Awarie układu hamulcowego

Usterki hamulców, oczywiście przy ich właściwej eksploatacji, konserwacji i wymianie zużywających się podzespołów, nie zdarzają się zbyt często. Niemniej każdy element może czasem zawieść, choćby pompa hamulcowa.

Jej uszkodzenie najczęściej objawia się miękkim, wpadającym w podłogę pedałem hamulca, bardzo wyraźnym zmniejszeniem skuteczności hamowania oraz wyciekiem płynu hamulcowego. Z tym ostatnim zjawiskiem możemy się również spotkać, gdy dojdzie do przerwania przewodów hamulcowych, np. gdy sparcieją ze starości (gumowe przewody bądź przerdzewieją (metalowe rurki). W razie wystąpienia takiej usterki po wciśnięciu pedału hamulce nie zareagują, co jest niezwykle niebezpieczne.

Inny rodzaj defektów, to zapieczenie się lub zatarcie tłoczków w zaciskach. Dochodzi wówczas do sytuacji, w której klocek nie przestaje dociskać tarczy, a wtedy wzrasta zagrożenie przegrzania się hamulców i zniszczenia tarcz oraz klocków, a wtedy konieczna staje się ich wymiana.

Do awarii może dojść również wtedy, gdy wskutek zbyt agresywnej jazdy i częstego gwałtownego hamowania nastąpi przegrzanie i skrzywienie się tarcz hamulcowych. Do podobnych konsekwencji prowadzi wjechanie w kałużę, a w konsekwencji zbyt gwałtowne schłodzenie rozgrzanych tarcz.

Dlatego choćby przy każdorazowej wymianie oleju warto poprosić mechanika o ocenę stanu elementów układu hamulcowego, aby z wyprzedzeniem dokonać ich konserwacji lub wymiany. W przypadku układu hamulcowego naprawdę lepiej nie czekać na wystąpienie usterki, która może mieć wpływ na bezpieczeństwo nasze oraz innych uczestników ruchu drogowego.

Jak dbać o układ hamulcowy?

Po pierwsze, odpowiednio go użytkując, a więc nie dopuszczając do przegrzewania się hamulców (a w konsekwencji pogięcia tarcz).

Drugi grzech kierowców, to… unikanie hamowania, ponieważ hamulce najlepiej działają po osiągnięciu określonej temperatury, m.in. dlatego kierowcy wyścigowi przed startem rozgrzewają hamulce. Co więcej, z uwagi na fakt, że podzespoły układu hamulcowego wytwarza się z metalu, w tym z żeliwa, to są one narażone na działanie korozji, przed którą nie chroni ich żadna powłoka. Zresztą wskutek siły tarcia zostałaby ona bardzo szybko zerwana, podobnie, jak… rdza!

Podczas silniejszego hamowania korozja jest usuwana z powierzchni tarcz. Natomiast jeśli hamujemy zbyt rzadko lub nazbyt delikatnie, to rdza zajmuje coraz większa powierzchnię tarczy, a w konsekwencji zmniejsza skuteczność hamowania. Właściwie utrzymane tarcze powinny być jednakowo srebrzyste, połyskliwe, bez rdzawego nalotu.

Kolejna ważna kwestia, to weryfikowanie grubości okładzin na klockach hamulcowych, a także grubości i stanu zużycia tarcz. Te parametry można ocenić podczas sezonowych wymian opon lub przyglądając się tarczom i klockom podczas postoju, zwłaszcza jeśli posiadamy felgi, pozwalające na prowadzenie takich obserwacji.

Powodami do niepokoju są cienkie okładziny, a także spękane, przebarwione tarcze, z dużym rantem, świadczącym o ich nadmiernym wytarciu. Jeżeli zauważymy takie odstępstwa, warto zaplanować wymianę podzespołów, jeszcze przed tym, gdy zapali się kontrolka hamulców (elektryczny czujnik zużycia klocków) lub zanim usłyszymy piskliwy odgłos tarcia blaszki o tarczę (akustyczny czujnik zużycia klocków). Najgorszy z objawów, to zmniejszenie skuteczności hamowania.

W przypadku hamulca postojowego z dźwignią ciągnącą za linkę, najczęściej do uszkodzenia dochodzi zimą, przy ujemnych temperaturach, gdy pozostawiamy auto na ręcznym. Kurczenie się na mrozie linek, brud albo zamarznięta woda mogą doprowadzić do zablokowania się hamulca postojowego. Dlatego bezpieczniejszym rozwiązaniem jest pozostawianie auta na biegu.

Układ hamulcowy – niepokojące objawy

Układ hamulcowy to jeden z kluczowych elementów bezpieczeństwa pojeździe. Bardzo łatwo można sobie wyobrazić, z czym wiąże się awaria hamulców i jak groźne to zjawisko.

Między innymi może dojść do wydłużenia czasu reakcji hamulców oraz wydłużenia drogi hamowania, a także do niewłaściwego działania systemów ABS albo ESP, co przekłada się na utratę przyczepności i stabilności toru jazdy. Natomiast najgorszą konsekwencją może okazać niemożność zatrzymania samochodu, czyli tzw. Brak hamulców.

Co zatem świadczy o tym, że prawdopodobnie pojawił się problem wymagający interwencji? Kiedy uważniej przyjrzeć się stanowi hamulców? Otóż zawsze wówczas, gdy zaobserwujemy jeden z poniższych objawów.

Po pierwsze, gdy dojdzie do zapalenie się dedykowanej układowi hamulcowemu lampki kontrolnej na desce rozdzielczej (jeśli nasz pojazd posiada takie rozwiązanie). Po drugie, kiedy zaobserwujemy wydłużenie się drogi hamowania albo podczas hamowania usłyszymy zgrzytanie, pisk czy inne metaliczne odgłosy dobiegające z okolic kół.

Po trzecie, przy wciskaniu pedał hamulca nie stawia odczuwalnego oporu. Po czwarte, jeżeli dostrzeżemy dym bądź wyczujemy buchające gorąco i zapach spalenizny wydobywające się z kół. Po piąte, jeśli pojazd będzie ściągać na boki w trakcie hamowania, a nawet podczas jazdy. Po szóste, gdy zaobserwujemy częste ubytki płynu hamulcowego albo wręcz ślady jego wycieków. Po siódme, gdy wyczujemy pulsacje/wibracje pedału hamulca po jego naciśnięciu.

Regularny przegląd układu hamulcowego- nie tylko podczas badania technicznego

Każdy kto przeprowadza regularnie obowiązkowe badanie techniczne, badane ma hamulce. Hamulce są elementem bezpieczeństwa, dlatego nie tylko podczas badania technicznego pilnie zwracamy uwagę na stan układu hamulcowego. Hamulce sprawdzamy także podczas wymiany opon czy podczas innych napraw zawieszenia.